«Türkmenistan TIF 2024» maýa goýum forumynyň netijeleri

«Türkmenistan TIF 2024» maýa goýum forumy üstünlikli tamamlandy we ýurdumyzyň ykdysadyýetiniň möhüm pudaklarynda iri bilelikdäki taslamalary durmuşa geçirmegiň geljegini aýdyň görkezdi.

Foruma maýa goýumlaryny çekmek we täze tehnologiýalary ornaşdyrmak arkaly Türkmenistanyň ykdysadyýetiniň ösmegine goşant goşmak üçin umumy maksat bilen birleşdirilen onlarça içerki we daşary ýurt kompaniýalary gatnaşdy.

Forumyň ikinji gününiň möhüm wakalaryndan biri, Türkmenistan bilen Owganystanyň arasyndaky hyzmatdaşlygyň çäginde durmuşa geçirilýän infrastruktura desgalarynyň açylyş dabarasy boldy. Bu taslamalar, ýangyç-energetika pudagyny we sebitleýin integrasiýany ösdürmekde halkara hyzmatdaşlygynyň netijeliligini görkezýär.

Maýa goýum forumy «Halkara energetiki geçişi üpjün etmekde Türkmenistanyň ýangyç-energetika toplumynyň orny: ileri tutulýan ugurlar we maýa goýum mümkinçilikleri, energetiki durnuklylyk» atly esasy mejlis bilen dowam etdi. Mejlisde halkara hyzmatdaşlygy berkitmek, nebitgaz taslamalaryny durmuşa geçirmegi üpjün edýän netijeli çözgütleri kabul etmek, täzeçil strategiýalary işläp taýýarlamak ýaly meselelere aýratyn üns çekildi.

Baý nebit we gaz gorlaryna eýe bolan Türkmenistan, daşky gurşawyň howpsuzlygyna we energiýa çeşmeleriniň ykdysady elýeterliligine aýratyn üns berip, dünýä bazaryna üpjünçiligiň durnuklylygyny üpjün etmegi maksat edinýär. Bu pudakda maýa goýum mümkinçilikleriniň açylmagy, türkmenleriň energiýa infrastrukturasyny ösdürmäge gyzyklanýan halkara kompaniýalarynyň ünsüni özüne çekýär.

Türkmenistanyň Bütindünýä Söwda Guramasyna goşulmagy atly «tegelek stol» maslahatlarynyň guralmagy ýurdumyzyň BSG-ä goşulmagy bilen bagly mümkinçilikler barada pikir alyşmakda wajyp ähmiýete eýedir. Oňa agza bolmak halkara bazarlaryna girmäge mümkinçilik berýär, söwda şertleriniň durnuklylygyny üpjün edýär, eksporta gönükdirilen kärhanalary höweslendirýär we ýurduň maýa goýumlaryny özüne çekýär. BSG-ä goşulmak, şeýle hem Türkmenistanyň dünýä ykdysadyýetine sazlaşykly goşulmagyny, bäsdeşlige ukyplylygyny we söwda diplomatiýasyny has-da güýçlendirer.

Forumda gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmeleriniň ösdürilmegine aýratyn üns berildi. Türkmenistan Gün we ýel energiýasyny ulanmak boýunça taslamalary işjeň durmuşa geçirýär. «Türkmenenergo» döwlet elektroenergetika korporasiýasynyň gaýtadan dikeldilýän energiýa ösüş bölüminiň başlygy Döwlet Allaýarow öz çykyşynda bu pudagyň milli ykdysadyýet üçin möhümdigini aýtdy. Türkmenistan diňe bir elektrik energiýasynyň içerki zerurlyklaryny kanagatlandyrman, eýsem, goňşy ýurtlara hem eksport edýär.

2021-nji ýylda kabul edilen «Gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmeleri hakynda» Türkmenistanyň Kanuny we 2030-njy ýyla çenli milli strategiýa ykdysady ösüş bilen daşky gurşawy goramagyň arasynda deňagramlylygy saklamaga gönükdirilendir.

Ykdysadyýetiň bu ugruny goldamak üçin Maryda täzelenýän energiýa çeşmeleri üçin gözleg we önümçilik merkezi döredildi. Ol esasy wezipeleri okuw, täze tehnologiýalary gözlemek we halkara taslamalary durmuşa geçirmek ýaly ugurlary öz içine alýar.

Şunuň bilen baglylykda, Türkmenistan ýurtda gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmeleriniň ösmegine we eksport mümkinçiliginiň ýokarlanmagyna goşant goşýan Energiýanyň gaýtadan dikeldilýän çeşmeleri boýunça halkara agentligi (IRENA), Aziýanyň ösüş banky we ÝHHG-sy ýaly halkara guramalar bilen işjeň hyzmatdaşlyk edýär.

Energetika pudagyny ösdürmekde möhüm ädim, ikinji derejeli energiýa çeşmelerinden netijeli peýdalanmaga mümkinçilik berýän kombinirlenen aýlaw elektrik stansiýalarynyň gurluşygy boldy. Forumyň netijelerinden soň oňa gatnaşyjylar Türkmenistanyň Prezidenti Serdar Berdimuhamedowa çäräni ýokary derejede geçirmek üçin zerur şertleri döredendigi üçin hoşallyklaryny bildirdiler.

Forum diňe bir iri taslamalary ara alyp maslahatlaşmak üçin platforma bolman, eýsem, kompaniýalar, döwlet edaralary, halkara guramalary we öňdebaryjy hünärmenleriň arasynda güýçli halkara gatnaşyklaryny ýola goýmak üçin bir meýdança öwrüldi. Gol çekilen şertnamalar we ägirt uly meýilnamalar «TIF 2024-iň» üstünliklerini tassyklady we türkmen ykdysadyýetiniň yzygiderli ösmegine we dünýä ykdysady ulgamyna goşulmagyna esas döretdi.